Vitamine A

Er zijn meerdere vormen van vitamine A. Renitol is de benaming voor vitamine A die in dierlijke producten zit zoals melk, vlees en eieren. Daarnaast kan het lichaam plantaardige carotenen zelf omzetten in vitamine A. De bekendste carotenoïde is betacaroteen. In een middelgrote wortel zit 15 milligram betacaroteen, voldoende om de dagelijkse behoefte aan vitamine A te dekken. Vitamine A is onder meer nodig voor de opbouw van de huid. Het is nodig voor een goede werking van de ogen en vitamine A speelt een rol bij de groei en een goede werking van het afweersysteem.

Functies van Vitamine A

Bloedlichaampjes: vitamine a is betrokken bij de aanmaak van nieuwe rode bloedlichaampjes.

Botaanmaak: in de groei en bij het herstel van botbreuken is vitamine a onmisbaar.

Eiwitstofwisseling: vitamine A speelt een rol bij de productie van eiwitten in het lichaam. In stresssituaties verhoogt de behoefte aan eiwitten en daarmee ook automatisch de behoefte aan vitamine A. Daarnaast is deze vitamine belangrijk bij de vetstofwisseling in de lever.

Groei: huid, ogen, slijmvliezen, lymfestelsel, geslachtscellen, tanden en botten. Vitamine A ondersteund en reguleert tijdens de groei en ontwikkeling van cellen die hierbij zijn betrokken.

Huid en slijmvlies: Vitamine A maakt een gezonde groei van cellen in de huid en wanden van ademhalings- spijsverterings- en urinewegen mogelijk. Het speelt daarmee een belangrijke rol in de barrière tussen lichaam en buitenwereld.

Voortplanting: bij de aanmaak van de geslachtshormonen testosteron en oestrogenen speelt vitamine A een belangrijke rol. Hetzelfde geldt voor de kwaliteit van sperma. Een tekort aan A wordt vaak in verband gebracht met vrouwelijke onvruchtbaarheid.

Weerstand: een gezonde huid en slijmvliezen werpen een dam op tegen ziekmakende bacteriën, virussen en parasieten. Maar vitamine A is bij meer processen betrokken. Ook de aanmaak van antilichamen die binnendringers onschadelijk maken, kan niet zonder A.

Zenuwstelsel: vitamine A voedt de zenuwcellen in de hersenen. Het ruggenmerg en de zenuwbanen.

Zicht: de omzetting van licht in zenuwimpulsen in het oog. Die vervolgens in de hersenen verwerkt worden. Is mede mogelijk door vitamine A. nachtzicht is zo sterk van A afhankelijk dat een klein te kort al leidt tot minder zicht ’s nachts.

Voeding die rijk is aan Vitamine A

Vitamine A (retinol) komt van nature alleen voor in natuurlijke producten als vlees, vis, zuivel en eieren. Lever is rijk aan A. Aan margarine en halvarine wordt vitamine A toegevoegd. Betacaroteen geeft groenten en vruchten hun geel of oranjekleur. Worteltjes zijn dan ook rijk aan betacaroteen, maar hetzelfde geldt voor kool en donkere bladgroente.

Oorzaken van tekorten

Alcohol: Het regelmatig drinken van alcohol beïnvloedt de opname en opslag van vitamine A negatief.

Diabetes/ schildklierstoornis: Het omzetten van plantaardige carotenen in vitamine A verloopt moeizaam bij mensen met diabetes en schildklierstoornissen.

Geneesmiddelen: cholesterolverlagers en laxeermiddelen beperken de opname van vitamine A. Sommige slaapmiddelen tasten de lever opgeslagen voorraad A aan.

Leverstoornis: mensen die vanwege problemen met de lever, alvleesklier of galblaas onvoldoende vetten absorberen, lopen vaak een tekort van vitamine A op.

Roken: Het inademen (ook meeroken!) van sigarettenrook en anderszins vervuilde lucht leidt tot het verbruik van extra vitamine A.

Stress, ontstekingen en operaties: In deze situaties wordt extra veel vitamine A verbruikt.

Zon: vooral bij mensen met een lichte huid kan fel zonlicht (schitteringen op water, sneeuw) zoveel vitamine A in de ogen verbruiken dat elders in het lichaam tekorten ontstaan.

Toepassingen

Aderverkalking: een tekort aan vitamine A wordt in verband gebracht met aderverkalking. Betacaroteen vermindert de negatieve effecten van het slechte LDL-cholesterol.

Astma: Vitamine A kan de symptomen van astma verminderen.

Huid en hoofdhuid: droge huid, roos, voortijdige veroudering van de huid en eczeem kunnen gebaat zijn bij vitamine A.

Infecties: ontstekingen van de huid en slijmvliezen, oorontsteking, blaasontsteking, maar ook de griep, acne en bronchitis duren minder lang en verlopen milder met vitamine A.

Maagzweer: Vitamine A is belangrijk voor een gezond maagslijmvlies. Een gezond slijmvlies beschermt maagwand tegen de sterke maagzuren.

Menstruatie: bij sterke bloedingen en gevoelige borsten kan vitamine A de klachten verminderen.

Oogziekten: Vitamine A kan problemen als nachtblindheid, wazig zicht en oogontstekingen verminderen. Ook het risico op grijze staar kan afnemen.

Gevolgen van een verstoorde vitamine A-huishouding

• Droge ogen, rode ogen, vermindert nachtzicht.
• Verhoogde infectiegevoeligheid.
• Verhoogd risico op nierstenen (door verhoogde calciumuitscheiding).
• Vermoeidheid verschijnselen.
• Groeistoornissen bij kinderen.
• Vruchtbaarheidsproblemen.
• Droge, jeukende huid met uitslag.
• Droge, gespleten haren en broze nagels.

Dagelijkse hoeveelheid

Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid Vitamine A (microgram)