Vitamine K
Er zijn twee vormen van vitamine K. K1 komt voor in voeding van plantaardige oorsprong. K2 heeft een dierlijke oorsprong. Bacteriën in de dikke darm zijn daarnaast in staat, in beperkte mate, zelf vitamine K2 te maken. Vitamine K is belangrijk voor een goede bloedstolling en speelt een rol bij de aanmaak van botten.
Functies Vitamine K
Antioxidant: vitamine K is een sterke antioxidant die ook nog een vitamine E activeert.
Bloedstolling: vitamine K speelt een belangrijke rol bij de stolling van bloed. K is betrokken bij de productie van meerdere bloedeiwitten. Het houdt de balans tussen eiwitten die stolling bevorderen en eiwitten die de stolling vertragen in evenwicht.
Botaanmaak: het eiwit osteocalcine dat de balans tussen botafbraak en botaanmaak coördineert, kan niet zonder vitamine K.
Voeding rijk aan Vitamine K
Vitamine K1 komt voor in groene bladgroenten, granen, groenten en fruit. K2 zit in lever, kaas en eieren.
Voedingsmiddel | Hoeveelheid | Microgram |
Zuurkool/spruitjes | 100g | 1.500 |
Kip | 100g | 500 |
Spinazie | 100g | 415 |
Broccoli | 100g | 175 |
Wortels | 100g | 65 |
Oorzaken van tekorten Vitamine K
Alcohol: overmatig alcohol gebruik remt de werking van de lever. De lever is minder goed in staat met behulp van vitamine K bloedeiwitten te produceren voor de bloedstolling.
Geneesmiddelen: antibiotica verstoort de werking van de darmflora en daarmee ook de productie van vitamine K in de dikke darm.
Leverstoornis: Het lichaam kan slechts een kleine hoeveelheid vitamine K opslaan. Dit gebeurt in de lever. De lever gaat zeer spraakzaam met de vitamine om en gebruikt het zelfs tweemaal. Dit recyclen verloopt niet goed als de leverwerking verstoord is.
Pasgeborenen: pasgeborenen hebben standaard een gekort aan vitamine K. Vitamine K kan niet via de moederkoek (placenta) het nog ongeboren kind bereiken. Bovendien is de lever van een pasgeborenen nog niet goed ontwikkeld waardoor geen opslag plaatsvindt. Tot slot is de dikke darm nog steriel, de darm bevat nog geen bacteriën die vitamine K kunnen maken.
Toepassingen
Baby’s: om bloedingen bij baby’s te voorkomen krijgen alle baby’s kort na de geboorte extra vitamine K. Baby’s die borstvoeding krijgen, hebben de eerste drie maanden dagelijks extra K nodig (25 microgram).
Botontkalking: vitamine K stimuleert de productie van osteocalcine en is daarmee belangrijk in de opbouw van botten en het voorkomen, en mogelijk aanpakken, van botontkalking.
Gevolgen van een verstoorde vitamine K-huishouding
- Slechte bloedstolling, spontane bloedingen.
- Botontkalking
Dagelijkse hoeveelheid
In Nederland is nog geen aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vastgesteld. In de Verenigde staten wordt voor mannen 120 microgram en voor vrouwen 90 microgram aanbevolen.